Karel II de Valois Comte d'Alençon de Chartres du Perche de Porhoet de Joigny
Karel II de Valois Comte d'Alençon de Chartres du Perche de Porhoet de Joigny1, graaf van Alençon, ovl. op 26 aug 1346.
Bronnen:
Johanna 'de Lamme' van Bourgondië
Johanna 'de Lamme' van Bourgondië, geb. op 24 jun 1293, koningin-gemalin van Frankrijk, ovl. op 12 dec 1349.
Johanna 'de Lamme' van Bourgondië.
Johanna was een dochter van hertog Robert II van Bourgondië en Agnes Capet, dochter van koning Lodewijk IX van Frankrijk. Haar oudere zus Margaretha was de eerste echtgenote van koning Lodewijk X van Frankrijk.
In juli 1313 huwde ze met Filips van Valois, een neef van de Franse koning Lodewijk X. Het echtpaar was van 1315 tot 1328 graaf en gravin van Maine en vanaf 1325 waren ze eveneens graaf en gravin van Valois en Anjou.
De Franse koning Lodewijk X en zijn broers Filips V en Karel IV lieten allen geen overlevende mannelijke nakomelingen na, wat ervoor zorgde dat Johanna's echtgenoot in 1328 onder de naam Filips VI koning van Frankrijk werd. Koning Eduard III van Engeland, een neef Lodewijk X, eiste echter ook de Franse troon op, wat culmineerde in de Honderdjarige Oorlog. De intelligente en wilskrachtige Johanna bewees zich als een capabel regentes toen haar echtgenoot militaire campagnes aan het voeren was. Haar karakter en haar macht gaven echter zowel haar als haar echtgenoot een slechte reputatie. Zo was Johanna misvormd, wat in die tijd beschouwd werd als een teken van boosaardigheid, en werd ze de lamme boosaardige koningin genoemd.
Johanna kan beschouwd worden als een geleerde vrouw en als bibliofiel. Zo zond ze haar zoon Jan manuscripten om te lezen en beval ze de vertaling van verschillende belangrijke contemporaine werken in de Franse taal.
In december 1349 stierf ze op 56-jarige leeftijd aan de pest. Ze werd bijgezet in de Kathedraal van Saint-Denis. Haar graftombe werd tijdens de Franse Revolutie verwoest.
tr. in 1313
met
Philips VI 'de Goede' koning van Valois1, zn. van Karel I van Valois (titulair keizer van Constantinopel, graaf van Valois, Alençon, Chartres en Perche) en Margaretha van Anjou (van Napels-Sicilië), geb. Fontainebleau [Frankrijk] in 1293, koning van Frankrijk 1328, 1e koning uit de dynastie van Valois (koning van Frankrijk 1322), ovl. Reims [Frankrijk] op 22 aug 1350, tr. (2) met zijn halfnicht Johanna d'Evreux. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Uit dit huwelijk een zoon:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Jan | *1319 | Gué-De-Maulny [Frankrijk] | †1364 | Londen [Groot Brittanië] | 44 | 1 | 7 |
Bronnen:
Jan II de Goede van Valois
Jan II de Goede van Valois1, geb. Gué-De-Maulny [Frankrijk] [[Op het Château bij Gué-de-Maulny op 26 apr 1319, ged. https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_II_van_Frankrijk]] op 7 mei 1319, koning van Frankrijk 1350, ovl. Londen [Groot Brittanië] op 8 apr 1364.
- Vader:
Philips VI 'de Goede' koning van Valois2, zn. van Karel I van Valois (titulair keizer van Constantinopel, graaf van Valois, Alençon, Chartres en Perche) en Margaretha van Anjou (van Napels-Sicilië), geb. Fontainebleau [Frankrijk] in 1293, koning van Frankrijk 1328, 1e koning uit de dynastie van Valois (koning van Frankrijk 1322), ovl. Reims [Frankrijk] op 22 aug 1350, tr. (2) met zijn halfnicht Johanna d'Evreux. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (1) in 1313 met
tr. in 1332
met
Bonne (Judith) van Luxemburg, dr. van Jan van Luxemburg (koning van Bohemen) en Elisabeth van Bohemen (koningin van Bohemen), geb. Praag op 20 mei 1315, ovl. Maubiusson op 11 sep 1349, begr. in de Abdij van Maubuisson.
Uit dit huwelijk 7 kinderen:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Karel V | *1338 | Vincennes (F) | †1380 | Beauté sur Marne [Frankrijk] | 42 | 1 | 4 |
| 2 | Lodewijk I | *1339 | | †1384 | | 45 | 0 | 0 |
| 3 | Jan I | *1340 | Bois de Vincennes [Frankrijk] | †1416 | Parijs [Frankrijk] | 75 | 1 | 5 |
| 4 | Philips | *1342 | Poutoise | †1404 | Halle (Brussel) [België] | 62 | 2 | 11 |
| 5 | Johanna | *1343 | Chateauneuf | †1373 | Evreux [Frankrijk] | 30 | 1 | 7 |
| 6 | Isabella | *1348 | Bois de Vincennes [Frankrijk] | †1372 | | 23 | 0 | 0 |
| 7 | Maria | *1344 | | †1404 | | 60 | 1 | 0 |
Bronnen:
| 1. | Stoute Schoenen, Stoute Schoenen, Bart van Loo, De Bezige Bij, Amsterdam, 2024, 978 94 031 4791 8 (B 070) (blz/akte 455) |
| 2. | Pedigrees of Some of the Emperor Charlemagne's Descendants, Pedigrees of Some of the Emperor Charlemagn, Marcellus Donald L. von Redlich, Genealogical Publishing Co. Inc, ISBN 0-8063-0494-4 (B 042) (blz. 65) |
Sara Johanna Fortunati
Sara Johanna Fortunati.
tr. Leiden op 28 sep 1887
met
Johannes van Weeren, zn. van Jacobus van Weeren (koopman) en Jacoba Verver, geb. Leiden op 21 jul 1859, ovl. aldaar op 7 jun 1922, tr. (1) met Wilhelmina Brink. Uit dit huwelijk 7 kinderen.
Lodewijk X van Frankrijk
Lodewijk X (Lodewijk de Twister) van Frankrijk1, geb. Parijs [Frankrijk] op 4 okt 1289, koning van Frankrijk 1314, ovl. op 5 jun 1316.
Lodewijk X van Frankrijk.
le hutin, 1304 Roi de Navarre (Luiz I.), 1304 Comte de Champagne, 1305 Pamplona couronn, 1314 Roi, C de Champagne, de Brie, et de Bigorre, ermordet.
Lodewijk de Twister de hele tijd met iedereen ruzie maakte, dan zijn vrouw op zoek naar vertier buitenshuis. Margaretha van Bourgondië, de vrouw van Lodewijk X, deed dat in ieder geval wel – en het zou haar slecht bekomen. Niet onverwacht want Lodewijk stond bekend om zijn korte lontje.
Lodewijk was koning van Navarra (vanaf 1305) en koning van Frankrijk (vanaf 1315) en is de geschiedenis in gegaan als Louis le Hutin – Lodewijk de Twister (of Woelzieke, of Ruziezoeker, zo u wilt). In 1314 was hij het slachtoffer van wat de ‘Affaire de la tour de Nesle’ is gaan heten. In deze toren zouden niet alleen zijn vrouw, maar ook de echtgenotes van zijn broers Filips en Karel hebben deelgenomen aan seksfeesten met woest aantrekkelijke Normandische ridders.
Het schandaal kwam uit toen twee van deze koene minnaars zich in het openbaar vertoonden met snuisterijen die door de koningin van Engeland cadeau waren gedaan aan de dames. Koning Filips IV, de vader van de bedonderde zoons, liet de ridders schaduwen en al snel werd duidelijk dat zijn schoondochters deelnamen aan orgieën in de Parijse wachttoren van Nesle. De betrokken mannen werden prompt geëxecuteerd; de vrouwen kaal geschoren in het cachot gesmeten.
Lodewijk volgde een jaar later zijn vader op, terwijl vrouwlief nog in het gevang zat. Stomtoevallig overleed ze een paar weken later, zodat de jonge koning kon hertrouwen. Margaretha’s dochter werd van de erfopvolging uitgesloten, omdat men twijfelde of ze wel echt het kind van Lodewijk was.
De tiende Lodewijk ging na zijn troonsbestijging voortvarend van start. Hij schafte de slavernij en het lijfeigenschap af en liet de joden, die door zijn vader Frankrijk waren uitgezet, het land weer in. Die daden hadden hem anno 2022 ongetwijfeld de bijnaam ‘de Grote’ opgeleverd, maar de veertiende eeuw was een andere tijd.
Lodewijk dankt zijn cognomen namelijk aan zijn omgang met de adel van Frankrijk. Die was al ontevreden met het hervormingsbeleid van zijn vader Filips, maar keerde zich openlijk tegen de nieuwe vorst toen hij hun machtspositie aantastte.
Lodewijks oom maakte van deze gelegenheid gebruik om de kersverse koning op te zetten tegen een raadgever van zijn vader, Enguerrand de Marigny. Die werd eerst aangeklaagd voor corruptie, maar daarvoor wilde Lodewijk hem slechts verbannen. Toen volgde een aanklacht voor tovenarij, waarop Lodewijk alsnog de doodstraf uitdeelde.
Met zoveel stress is het niet gek dat de koning behoefte had aan ontspanning. Die vond hij in het tennisspel, of jeu de paume, zoals het toen heette. In juni 1316 speelde hij in Vincennes een uitputtend potje, waarna hij zijn dorst leste met grote hoeveelheden ijskoude wijn. Deze drank viel slecht. De Twister stierf op 5 juni aan de pleuritis, ofwel een longontsteking. Dat er ook gefluisterd werd over vergiftiging, zal geen verbazing wekken.
tr. (1) in 1305
met
Margaret van Bourgondië, dr. van Robert II van Bourgondië (hertog van Bourgondië) en Agnes Capet, ovl. in 1315.
Uit dit huwelijk een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Johanna | *1311 | | †1349 | Chateau de Conflans [Frankrijk] | 38 | 1 | 0 |
tr. (2) in 1315
met
Clementia Martel (Clementia d'Anjou, Clementia van Hongarije), dr. van Karel Martel Kiraly (van Hongarije) (koning van Hongarije 1290) en Clementia van Habsburg, geb. in feb 1293, ovl. Parijs [Frankrijk] op 13 okt 1328.
Uit dit huwelijk een zoon:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Jan I | *1316 | Louvre, Parijs [Frankrijk] | †1316 | Parijs [Frankrijk] | 0 | 0 | 0 |
Bronnen:
Philips V de Grote van Frankrijk
Philips V de Grote koning van Frankrijk, geb. in 1291, koning van Frankrijk 1316 - 1322, ovl. in 1322.
Philips V de Grote koning van Frankrijk.
le long, 1311-1316 Comte de Poitou, 1316 Roi, Rey de Navarre (Felipe II.), C de Champagne, de Poitiers et de Bourgogne, 6.1.1316 zu Rheims gekrönt.
tr. Corbeil-Essonnes [Frankrijk] op 27 jan 1307
met
Jeanne van Bourgogne2, dr. van Otto IV paltsgraaf van Bourgondië en Philippa van Bar, geb. Besançon [Frankrijk] op 15 jan 1292, ovl. Roye-En-Artois [Frankrijk] op 21 jan 1330.
Uit dit huwelijk 4 kinderen, waaronder:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Marguerite | *1309 | Parijs [Frankrijk] | †1382 | Saint-Denis [Frankrijk] | 72 | 1 | 1 |
Bronnen:
| 1. | Pedigrees of Some of the Emperor Charlemagne's Descendants, Pedigrees of Some of the Emperor Charlemagn, Marcellus Donald L. von Redlich, Genealogical Publishing Co. Inc, ISBN 0-8063-0494-4 (B 042) (blz. 64) |
| 2. | Stoute Schoenen, Stoute Schoenen, Bart van Loo, De Bezige Bij, Amsterdam, 2024, 978 94 031 4791 8 (B 070) (blz/akte 57) |
Jan Hendrik Brink
Jan Hendrik Brink, geb. Coevorden op 11 jun 1818, wever, ovl. Coevorden op 1 jul 1887.
tr. Coevorden op 25 aug 1843
met
Lammegien Ramaker, geb. Coevorden op 11 mei 1823.
Uit dit huwelijk een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Wilhelmina | *1863 | Coevorden | †1886 | Zoeterwoude | 23 | 1 | 7 |
Margaretha van Artois
Margaretha van Artois, geb. in 1285, ovl. op 23 apr 1311.
tr. in 1300
met
Lodewijk van Frankrijk1, zn. van Philips III van Frankrijk (koning van Frankrijk 25-8-1270) en Maria van Brabant, geb. in mei 1276, graaf van Evreux, ovl. op 19 mei 1319.
Uit dit huwelijk 3 kinderen:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Johanna | *1310 | | †1371 | | 60 | 1 | 0 |
| 2 | Marie | | | †1335 | | | 1 | 2 |
| 3 | Philips | *1301 | | †1343 | | 42 | 1 | 0 |
Bronnen:
Johanna d'Evreux
Johanna d'Evreux, geb. in 1310, ovl. op 14 mrt 1371.
tr. in 1325
met
Philips VI 'de Goede' koning van Valois1, zn. van Karel I van Valois (titulair keizer van Constantinopel, graaf van Valois, Alençon, Chartres en Perche) en Margaretha van Anjou (van Napels-Sicilië), geb. Fontainebleau [Frankrijk] in 1293, koning van Frankrijk 1328, 1e koning uit de dynastie van Valois (koning van Frankrijk 1322), ovl. Reims [Frankrijk] op 22 aug 1350, tr. (1) met zijn achternicht Johanna 'de Lamme' van Bourgondië. Uit dit huwelijk een zoon.
Johanna 'de Lamme' van Bourgondië.
Johanna was een dochter van hertog Robert II van Bourgondië en Agnes Capet, dochter van koning Lodewijk IX van Frankrijk. Haar oudere zus Margaretha was de eerste echtgenote van koning Lodewijk X van Frankrijk.
In juli 1313 huwde ze met Filips van Valois, een neef van de Franse koning Lodewijk X. Het echtpaar was van 1315 tot 1328 graaf en gravin van Maine en vanaf 1325 waren ze eveneens graaf en gravin van Valois en Anjou.
De Franse koning Lodewijk X en zijn broers Filips V en Karel IV lieten allen geen overlevende mannelijke nakomelingen na, wat ervoor zorgde dat Johanna's echtgenoot in 1328 onder de naam Filips VI koning van Frankrijk werd. Koning Eduard III van Engeland, een neef Lodewijk X, eiste echter ook de Franse troon op, wat culmineerde in de Honderdjarige Oorlog. De intelligente en wilskrachtige Johanna bewees zich als een capabel regentes toen haar echtgenoot militaire campagnes aan het voeren was. Haar karakter en haar macht gaven echter zowel haar als haar echtgenoot een slechte reputatie. Zo was Johanna misvormd, wat in die tijd beschouwd werd als een teken van boosaardigheid, en werd ze de lamme boosaardige koningin genoemd.
Johanna kan beschouwd worden als een geleerde vrouw en als bibliofiel. Zo zond ze haar zoon Jan manuscripten om te lezen en beval ze de vertaling van verschillende belangrijke contemporaine werken in de Franse taal.
In december 1349 stierf ze op 56-jarige leeftijd aan de pest. Ze werd bijgezet in de Kathedraal van Saint-Denis. Haar graftombe werd tijdens de Franse Revolutie verwoest.
Bronnen:
Lammegien Ramaker
Lammegien Ramaker, geb. Coevorden op 11 mei 1823.
tr. Coevorden op 25 aug 1843
met
Jan Hendrik Brink, geb. Coevorden op 11 jun 1818, wever, ovl. Coevorden op 1 jul 1887.
Uit dit huwelijk een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Wilhelmina | *1863 | Coevorden | †1886 | Zoeterwoude | 23 | 1 | 7 |
Jan van Luxemburg
Jan van Luxemburg (Jan "de Blinde" van Bohemen), geb. Luxemburg (Münster) op 10 aug 1296, koning van Bohemen, ovl. Cresy [Luxemburg] op 26 aug 1346.
Jan van Luxemburg.
der Blinde, 30.8.1310 König v.Böhmen, (7.2.1311 Krönung), Titularkönig von Polen, 1310 Regent, 1313 Graf von Luxemburg, 1322 Mitkämpfer Ludwig IV. zu Mühldorf, 1327 gegen Polen, Erwerbung Schlesiens, 1329 französischer Leutnant der Gascogne, 9.1.1335 Dispens für die 2.Ehe, 24.8.1335 Verzicht auf Polen?, 1342 Verkauf von Merode, kämpft trotz Blindheit in Crecy und wird erschlagen.
relatie
met
Elisabeth van Bohemen, dr. van Wenceslaus II van Bohemen en Julia van Habsburg, geb. Praag op 20 jan 1292, koningin van Bohemen, ovl. Bois de Vincennes [Frankrijk] op 28 sep 1330, begr. aldaar.
Jan van Luxemburg en Elisabeth van Bohemen
Elizabeth married John of Luxembourg, the son of Holy Roman Emperor Henry VII.[1] The wedding took place on 1 September 1310, after John was forced to invade Bohemia.[5] Henry and Anne fled to Carinthia, where Anne died in 1313. The coronation of John and Elizabeth took place on 7 February 1311.[5]
The marriage was initially a disaster, as Elizabeth needed to give birth to a son to prevent the inheritance of the descendants of her sisters, Margaret and Agnes, but did not have a son until six years into the marriage, when she gave birth to Charles IV, Holy Roman Emperor.
The marriage improved for a while as the succession was safely secured, but after a while, Elizabeth grew jealous of John, who had listened to her but whose political opinions differed to hers. In 1319 an alleged plot was uncovered, to depose John and replace him with their eldest son Charles. John had the culprits punished.
John decided to prevent his wife from interfering in the education of their children, and took the three eldest children: Margaret, Bonne, and Charles, from Elizabeth's custody. Queen Elizabeth then lived at Melník Castle and young Charles was imprisoned by his own father, before being sent to France in 1323. He never saw his mother again.
Uit deze relatie 2 kinderen:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Bonne | *1315 | Praag | †1349 | Maubiusson | 34 | 1 | 7 |
| 2 | Karel IV | *1316 | | †1378 | | 62 | 1 | 1 |
Elisabeth van Bohemen
Elisabeth van Bohemen, geb. Praag op 20 jan 1292, koningin van Bohemen, ovl. Bois de Vincennes [Frankrijk] op 28 sep 1330, begr. aldaar.
relatie
met
Jan van Luxemburg (Jan "de Blinde" van Bohemen), zn. van Hendrik VII van Luxemburg (Graaf van Luxemburg, Rooms-Duitse koning en keizer van het Heilige Roomse Rijk.) en Margaretha van Brabant, geb. Luxemburg (Münster) op 10 aug 1296, koning van Bohemen, ovl. Cresy [Luxemburg] op 26 aug 1346.
Jan van Luxemburg.
der Blinde, 30.8.1310 König v.Böhmen, (7.2.1311 Krönung), Titularkönig von Polen, 1310 Regent, 1313 Graf von Luxemburg, 1322 Mitkämpfer Ludwig IV. zu Mühldorf, 1327 gegen Polen, Erwerbung Schlesiens, 1329 französischer Leutnant der Gascogne, 9.1.1335 Dispens für die 2.Ehe, 24.8.1335 Verzicht auf Polen?, 1342 Verkauf von Merode, kämpft trotz Blindheit in Crecy und wird erschlagen.
Jan van Luxemburg en Elisabeth van Bohemen
Elizabeth married John of Luxembourg, the son of Holy Roman Emperor Henry VII.[1] The wedding took place on 1 September 1310, after John was forced to invade Bohemia.[5] Henry and Anne fled to Carinthia, where Anne died in 1313. The coronation of John and Elizabeth took place on 7 February 1311.[5]
The marriage was initially a disaster, as Elizabeth needed to give birth to a son to prevent the inheritance of the descendants of her sisters, Margaret and Agnes, but did not have a son until six years into the marriage, when she gave birth to Charles IV, Holy Roman Emperor.
The marriage improved for a while as the succession was safely secured, but after a while, Elizabeth grew jealous of John, who had listened to her but whose political opinions differed to hers. In 1319 an alleged plot was uncovered, to depose John and replace him with their eldest son Charles. John had the culprits punished.
John decided to prevent his wife from interfering in the education of their children, and took the three eldest children: Margaret, Bonne, and Charles, from Elizabeth's custody. Queen Elizabeth then lived at Melník Castle and young Charles was imprisoned by his own father, before being sent to France in 1323. He never saw his mother again.
Uit deze relatie 2 kinderen:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Bonne | *1315 | Praag | †1349 | Maubiusson | 34 | 1 | 7 |
| 2 | Karel IV | *1316 | | †1378 | | 62 | 1 | 1 |
Judith van Luxemburg
Bonne (Judith) van Luxemburg, geb. Praag op 20 mei 1315, ovl. Maubiusson op 11 sep 1349, begr. in de Abdij van Maubuisson.
tr. in 1332
met
Jan II de Goede van Valois1, zn. van Philips VI 'de Goede' koning van Valois (koning van Frankrijk 1328, 1e koning uit de dynastie van Valois) en Johanna 'de Lamme' van Bourgondië (koningin-gemalin van Frankrijk), geb. Gué-De-Maulny [Frankrijk] [[Op het Château bij Gué-de-Maulny op 26 apr 1319, ged. https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_II_van_Frankrijk]] op 7 mei 1319, koning van Frankrijk 1350, ovl. Londen [Groot Brittanië] op 8 apr 1364.
Uit dit huwelijk 7 kinderen:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Karel V | *1338 | Vincennes (F) | †1380 | Beauté sur Marne [Frankrijk] | 42 | 1 | 4 |
| 2 | Lodewijk I | *1339 | | †1384 | | 45 | 0 | 0 |
| 3 | Jan I | *1340 | Bois de Vincennes [Frankrijk] | †1416 | Parijs [Frankrijk] | 75 | 1 | 5 |
| 4 | Philips | *1342 | Poutoise | †1404 | Halle (Brussel) [België] | 62 | 2 | 11 |
| 5 | Johanna | *1343 | Chateauneuf | †1373 | Evreux [Frankrijk] | 30 | 1 | 7 |
| 6 | Isabella | *1348 | Bois de Vincennes [Frankrijk] | †1372 | | 23 | 0 | 0 |
| 7 | Maria | *1344 | | †1404 | | 60 | 1 | 0 |
Bronnen:
Karel V de Wijze van Valois
Karel V de Wijze van Valois, geb. Vincennes (F) op 13 jan 1338, koning van Frankrijk 1364, ovl. Beauté sur Marne [Frankrijk] op 16 sep 1380.
tr. in 1350
met
Johanna van Bourbon, geb. Bois de Vincennes [Frankrijk] op 3 feb 1338, ovl. Parijs [Frankrijk] op 6 feb 1377.
Uit dit huwelijk 4 kinderen:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Karel VI | *1368 | Parijs [Frankrijk] | †1422 | Parijs [Frankrijk] | 53 | 2 | 12 |
| 2 | Lodewijk | *1371 | Parijs [Frankrijk] | †1407 | Parijs [Frankrijk] | 36 | 1 | 1 |
| 3 | Catharina | *1377 | | †1388 | | 11 | 0 | 0 |
| 4 | Marie | *1370 | Parijs [Frankrijk] | †1377 | | 7 | 1 | 0 |
Bronnen:
Lodewijk I van Valois
Lodewijk I van Valois1, geb. op 23 jul 1339, hertog van Anjou, ovl. op 22 sep 1384.
Bronnen:
| 1. | De Bourgondiërs Aartsvaders van de Lage Landen, De Bourgondiërs Aartsvaders van de Lage Lan, Bart van Loo, De Bezige Bij, Amsterdam, 2024 (B 067) (blz/akte 137) |
| 2. | Stoute Schoenen, Stoute Schoenen, Bart van Loo, De Bezige Bij, Amsterdam, 2024, 978 94 031 4791 8 (B 070) (blz/akte 455) |
Jan I van Berry
Jan I van Berry (Jan I de Valois), geb. Bois de Vincennes [Frankrijk] op 30 nov 1340 https://nl.wikipedia.org/wiki/Les_Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry, hertog van Berry en Auvergne, ovl. Parijs [Frankrijk] op 15 jun 1416.
Jan I van Berry (Jan I de Valois).
Hij was hertog van Berry en Auvergne en graaf van Poitiers en Montpensier. Hij was de derde zoon van Jan II van Frankrijk en Bonne van Luxemburg; zijn broers waren onder anderen Karel V van Frankrijk, Lodewijk I van Anjou en Filips de Stoute.
Levensloop.
In dienst van de koningen Jan II (zijn vader), Karel V (zijn broer) en Karel VI (zijn neef) vocht hij in 1356 bij Poitiers en veroverde Limoges, Poitiers en La Rochelle op de Engelsen. In 1360 ging hij als gijzelaar in Engelse gevangenschap om zijn vader vrij te krijgen, die in Poitiers gevangen was genomen door de Engelsen.[1].
Doordat hij laat (in december 1386) verscheen in Sluis voor de ontscheping van een megalomaan landingsproject van Karel VI, moest deze - tot grote ergernis van Filips de Stoute - afgeblazen worden.
Hij was gouverneur van Guyenne en Languedoc in 1381, daarna van Parijs in 1405. Als lid van de partij van Orléans werd hij door de Bourgondiërs uit de macht ontzet.[2].
Jan van Berry overleed in 1416 in het Hôtel de Nesle in Parijs.
Kunst.
Jan van Berry was een geletterd man en een groot kunstliefhebber. Zijn uitgaven aan kunst legden een zware belasting op zijn bezittingen en hij zat diep in de schulden bij zijn dood in 1416.
In Parijs bezat hij en woning in de omgeving van de Temple en het Hôtel de Nesle, waar hij stierf. In zijn hertogdommen Berry en Auvergne bouwde of kocht hij niet minder dan zeventien kastelen.[3] Hij stouwde ze vol met klokken, munten, emailwerk, mozaïeken, inlegwerk, geïllustreerde boeken, muziekinstrumenten, wandtapijten, standbeelden, triptieken, gouden vaatwerk en bestek, met edelstenen bezette kruisen en relikwieënkastjes en curiosa. Hij bezat een tand van Karel de Grote, een stuk mantel van Elia, de kom die Christus bij het laatste avondmaal gebruikt zou hebben, melkdruppels, haren en tanden van de maagd Maria, aardkluiten uit verschillende bijbelse plaatsen, de tand van een narwal, de kies van een reus en rijkelijk versierde priestergewaden.
Hij hield levende zwanen en beren omdat ze zijn zelfgekozen devies uitbeeldden. Hij had een dierentuin met apen en dromedarissen en een tuin met zeldzame vruchtbomen. Hij was ook een verzamelaar van hondenrassen.
Boeken en handschriften.
Zoals de meeste welgestelde heren bezat hij een goedgevulde bibliotheek met klassieke en eigentijdse werken. Hij liet boeken uit het Latijn vertalen, kocht romans van boekhandelaren in Parijs en liet alle werken in kostbare banden inbinden, sommige in rood fluweel met gouden sloten. Hij verzamelde ook rijkelijk versierde handschriften. Beroemde boekverluchters vervaardigden minstens twintig getijdenboeken voor hem, waaronder het meesterwerk Les Très Riches Heures du duc de Berry van de gebroeders Van Lymborch. Zijn gebedenboeken waren verlucht met afbeeldingen van fraaie steden en kastelen met veel torens.
De Picardische gotische beeldhouwer Jean de Cambrai was van 1386 tot 1416 in dienst van Jan van Berry. Hij vervaardigde de graftombe die opgesteld stond in de nu verdwenen Sainte-Chapelle van het Paleis van Bourges. Oorspronkelijke elementen van de tombe raakten verspreid of vernietigd als gevolg van plunderingen in 1756 (toen de tombe verplaatst werd van de Sainte-Chapelle naar de crypte van de kathedraal van Bourges) waar het liggende beeld met de beer en de zwarte plaat zich bevinden. Verdere plunderingen volgden in 1793. Fragmenten van het baldakijn en de witte marmeren versiering zijn verzameld in het Museum van Berry in hôtel Cujas in Bourges, samen met een aantal van de veertig marmeren en albasten rouwenden (pleuranten) die de kist omringden. In totaal zijn er nog 27 rouwenden geïdentificeerd.[4] Andere rouwenden zijn verspreid in diverse collecties en musea (Rodin Museum, Metropolitan Museum of Art, Louvre, ...). Er bestaat een gipsen reconstructie van de graftombe uitgevoerd door de architect Paul Gauchery.[5].
Jan van Berry huwde in 1360 met Johanna van Armagnac (c.1341-1388), dochter van Jan I van Armagnac (c.1306-1373) en had met haar de volgende kinderen:.
Karel van Berry, graaf van Montpensier (1362–1382), gehuwd met Maria de Blois de SULLY-sur-Loire (1364-1409).
Jan, graaf van Berry, graaf van Montpensier (1363–1402), gehuwd met zijn nicht prinses Catharina (1378-1388), dochter van Karel V van Frankrijk.
Lodewijk van Berry (1364–1383).
Bonne Bonne van Berry (1367–1435), burggravin van Carlat gehuwd in 1377 met Amadeus VII van Savoye en in 1394 met Bernard VII van Armagnac.
Maria van Berry, hertogin van Auvergne (1367–1434), gehuwd met:.
Lodewijk III van Châtillon in 1386.
Filips II van Artesië in 1393.
Jan I van Bourbon in 1400[2].
Later - in 1389, trouwde hij nog met Johanna II van Auvergne, maar dit huwelijk bleef kinderloos.[6].
Buitenechtelijke zoon van Jan van Berry: Owuoald (1370-).
Isabella van Frankrijk (1348-1372).
Les Très Riches Heures du duc de Berry (Frans voor De zeer rijke uren van de hertog van Berry) is een rijk geïllumineerd getijdenboek, besteld rond 1410 door Jan van Berry en gedeeltelijk vervaardigd door de befaamde miniatuurschilders de gebroeders Van Limburg. Van de 66 grote miniaturen in het handschrift zouden er 35 van hun hand zijn en 25 van de 65 kleinere worden door moderne onderzoekers aan hen toegeschreven.[1] Het manuscript bevindt zich in het Musée Condé, dat is ondergebracht in het Kasteel van Chantilly, met als signatuur Ms.65.
Nadat het 15e-eeuwse boek in de 19e eeuw opnieuw was opgedoken, werd het werk snel befaamd, ondanks het feit dat het vrij ontoegankelijk was en blijft voor het grote publiek. Pas in de jaren 1980, bij de realisatie van een facsimile, werd het handschrift volledig uit elkaar gehaald en kon het publiek de miniaturen naast elkaar op een tentoonstelling in Chantilly bewonderen. Met zijn 66 bladgrote en 65 kleinere miniaturen en honderden versierde initialen is het werk een staalkaart van de miniatuurkunst en de boekverluchting van de 15e eeuw. Voor de miniaturen, de margeversiering, de initialen, de lijnvullers, maar ook voor het schrijven van de tekst werd beroep gedaan op talloze kunstenaars. De artiesten die aan het boek meewerkten vormen nog steeds het onderwerp van wetenschappelijk en kunsthistorisch onderzoek.
Les Très Riches Heures is ongetwijfeld een van de belangrijkste verluchte manuscripten uit die tijd en het wordt soms, "le roi des manuscrits enluminés" ("de koning van de verluchte manuscripten") genoemd.[2] Het wordt gerekend tot de hoogtepunten van de gotische schilderkunst.
Een getijdenboek is een boek, in dit geval een handschrift, dat leken in de middeleeuwen gebruikten voor hun privédevotie. Getijdenboeken waren geënt op het in kloosters door monniken voor het koorgebed gebruikte brevier. Deze gebeden werden op vaste tijden van de dag uitgesproken en werden daarom getijden (horae, uren) genoemd.
Hij geeft aan de drie broers Paul, Herman en Johan de opdracht voor de Très Riches Heures waarschijnlijk omstreeks 1410[3] of 1411[4] nadat ze in 1408-1409 Les belles heures hadden beëindigd. Maar daarvoor had de hertog al een ganse verzameling van getijdenboeken aangelegd met als bijzonderste Les petites heures afgewerkt omstreeks 1390, waarin hij Paul een miniatuur laat toevoegen in 1412, Les très belles heures ca.1402, Les grandes heures ca. 1409 en Les Très belles heures de Notre-Dame dat in 1405 voor het afgewerkt was, gesplitst werd in twee handschriften waarvan het tweede gedeelte gekend is onder de naam Turijn-Milaan-Getijdenboek.
tr. circa 1360
met
Johanna van Armagnac, dr. van Jan I van Armagnac en Beatrix van Clermont, geb. circa 1341, ovl. in 1388.
Uit dit huwelijk 5 kinderen.
Bronnen:
Edmund van Kent
Edmund graaf van Kent, geb. Woodstock Palace, Oxfordshire [Groot Brittanië] op 5 aug 1301, graaf van Kent, ovl. Winchester Castle [Groot Brittanië] tussen 19 mrt 1330 en 21 mrt 1330.
relatie
met
Margaret Wake, dr. van John Wake Baron Wake en Joan de Fene, geb. circa 1300, Baroness Wake of Liddell, ovl. op 29 sep 1349, tr. (2) op 6 okt 1325 met John Comyn. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Margaret Wake.
she succeeded to the title of Baroness Wake of Liddell on 30 May 1349, died on the bubonic plague (builenpest).
Uit deze relatie een dochter:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Joan | *1328 | | †1385 | | 56 | 1 | 1 |
Bronnen:
Johanna van Valois
Johanna van Valois, geb. Chateauneuf op 24 jun 1343, ovl. Evreux [Frankrijk] op 3 nov 1373.
tr. Fontenay-Trésigny [Frankrijk] in feb 1352
met
Karel II "de Slechte" van Navarra2, geb. Evreux [Frankrijk] in 1332, koning van Navarra, graaf van Evreux, ovl. Pamplona [Spanje] op 1 jan 1387.
Karel II "de Slechte" van Navarra.
Natuurlijk, een vorst moet opportunistisch zijn als hij zijn huis wil opstoten in de vaart der volkeren. Een keertje van kant wisselen en een vriend verraden, het hoort er allemaal bij. Karel II, koning van Navarra en graaf van Évreux, liet echter zien dat je het met dit soort praktijken ook té bont kon maken.
Karel werd geboren in 1332 in Évreux, in Normandië. Zowel van vaders als moeders kant had hij een aanspraak op de Franse troon, maar aanvankelijk moest hij zich tevreden stellen met het graafschap Évreux van zijn vader en het koningschap van Navarra, dat hij na de dood in 1349 van de koningin (zijn moeder) op zich mocht nemen.
Karel trouwde met Johanna van Valois, de dochter van koning Jan II van Frankrijk. Een voorbeeldige schoonzoon was hij bepaald niet, want in 1354 liet hij Charles de La Cerda, de favoriet van de koning, vermoorden. De Honderdjarige Oorlog tussen Frankrijk en Engeland was toen net begonnen, en toen Jan wraak wilde nemen voor deze aanslag zocht Karel hulp aan de overkant van het Kanaal. De Franse koning koos daarop eieren voor zijn geld en kocht Karels loyaliteit met de schenking van land.
Dit leverde niet meer op dan een korte vrede, want niet veel later viel Jan Normandië binnen, zette Karel gevangen en onthoofdde twee van de moordenaars van De La Cerda. Nadat Jan zelf in 1356 door de Engelsen gevangen was genomen in de slag bij Poitiers, lukte het Karels aanhangers hem te bevrijden. Hij hield een grootse intocht in Parijs, waar hij de kroonprins geld en land ontfutselde.
Frankrijk verkeerde in chaos: de bevolking van Parijs kwam in opstand, net zoals in 1358 de boeren van Noord-Frankrijk. Karel zette zich aanvankelijk aan het hoofd van de rebellen, maar zou hen uiteindelijk allemaal verraden. Nadat Jan II was vrijgelaten door de Engelsen, restte Karel niets anders dan de knie voor hem te buigen en zijn aanspraken op het koningschap op te geven.
Karel kon het konkelen echter niet laten. In de jaren die volgden, claimde hij (tevergeefs) het hertogdom van Bourgondië en probeerde Navarra uit te breiden door gebruik te maken van een oorlog tussen Castilië en Aragon. Om niet zelf mee te hoeven vechten, fingeerde hij zijn eigen gevangenneming.
Zijn intriges leverden Karel uiteindelijk helemaal niets op. Castilië veroverde Navarra, terwijl de Fransen en Engelsen – die hij decennialang tegen elkaar had uitgespeeld, zijn Normandische bezittingen eind jaren 70 onder elkaar verdeelden.
Zo’n slechte vorst – letterlijk en figuurlijk – moest natuurlijk op gruwelijke wijze aan zijn einde komen. En zo geschiedde het ook, als we de kroniekschrijvers mogen geloven. Omdat Karel erg ziek was en veel pijn leed, werd hij op aanraden van zijn artsen gewikkeld in een lange doek gedrenkt in sterkedrank. Toen een meid een uitstekend stukje stof wilde verwijderen, deed ze dat met de vlam van een kaars. In een oogwenk stond de cocon in lichterlaaie. Karel de Slechte verbrandde levend.
Uit dit huwelijk 7 kinderen.
Bronnen:
| 1. | Stoute Schoenen, Stoute Schoenen, Bart van Loo, De Bezige Bij, Amsterdam, 2024, 978 94 031 4791 8 (B 070) (blz/akte 455) |
| 2. | NRC Handelsblad, dagblad, Vlaamse Mediahuis, Bart Funnekotter, Amsterdam (NRC) |
Isabella van Valois
Isabella van Valois, geb. Bois de Vincennes [Frankrijk] op 1 okt 1348, ovl. op 11 sep 1372.
Bronnen:
Johanna van Bourbon
Johanna van Bourbon, geb. Bois de Vincennes [Frankrijk] op 3 feb 1338, ovl. Parijs [Frankrijk] op 6 feb 1377.
tr. in 1350
met
Karel V de Wijze van Valois, zn. van Jan II de Goede van Valois (koning van Frankrijk 1350) en Bonne (Judith) van Luxemburg, geb. Vincennes (F) op 13 jan 1338, koning van Frankrijk 1364, ovl. Beauté sur Marne [Frankrijk] op 16 sep 1380.
Uit dit huwelijk 4 kinderen:
| | naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
| 1 | Karel VI | *1368 | Parijs [Frankrijk] | †1422 | Parijs [Frankrijk] | 53 | 2 | 12 |
| 2 | Lodewijk | *1371 | Parijs [Frankrijk] | †1407 | Parijs [Frankrijk] | 36 | 1 | 1 |
| 3 | Catharina | *1377 | | †1388 | | 11 | 0 | 0 |
| 4 | Marie | *1370 | Parijs [Frankrijk] | †1377 | | 7 | 1 | 0 |