tr.
met
Stijntje van der Lawick, dr. van Ernst van der Lawick en Gijsberta van Randwijck.
tr.
met
tr.
met
Maria van der Lawick, dr. van Ernst van der Lawick en Gijsberta van Randwijck.
tr.
met
tr.
met
Jenneke van der Lawick, dr. van Ernst van der Lawick en Gijsberta van Randwijck.
tr.
met
Wilhelmina Bloemendaal tot Est, geb. Tuil in dec 1614, ovl. op 11 mei 1633.
Bronnen:
| 1. | De Nederlandsche Leeuw, Periodiek, Kon. Ned. Gen. voor Geslacht- en Wapenkunde, ‘s-Gravenhage, vanaf 1883 (NL) |
tr.
met
Christoffel van der Lawick, zn. van Gooswijn van der Lawick en Johanna Bentinck (Vrouwe van 't Velde (Warnsveld)).
Christoffel van der Lawick.
Heer van Geldermalsen, in 1628 kapitein en in 1629 drost van Bredevoort.
Beleend met ter Hegge.
tr.
met
Jor.Jurriaen (Jorrien, Georg) (Jor Jurrien) van Lennep tot Biljoen1, zn. van Werner van Lennep tot de Werve en Cunera van Lennep, geb. in 1630, heer van Biljoen, tr. (1) met Vrouwe Catharina Elisabeth de Cupere van Bergambacht, dr. van Christiaen de Cupere (domkanunnik) en Maria Magnus. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Catharina van Broechuisen. Uit dit huwelijk een dochter.
Jor.Jurriaen van Lennep tot Biljoen.
Hij komt het eerst voor in een brief d.d. 11 februari 1630 in de processtukken tussen zijn ouders en zijn oom Carel. Zijn vader kreeg voor hem – toen al George van Lennep genoemd – admissie door het domkapittel van de vicarie der HH Bartholomeus en Andreas in die kerk.
In 1647 had hij het ongeluk manslag te begaan aan zekere Herman Becker uit Nederasselt. Diens broeder Henrick (erfgenaam voor de helft) machtigde op 7 oktober van dat jaar Balthasar van Ghous “om over den manslag bij van Lennep sone op Billioen ... met den voorn. Lenneps vader en moeder van sijnentwege te soenen”303. Zijn moeder koopt vervolgens voor ƒ 6000 een kornetschap voor hem in de compagnie van de heer van Rummen ter repartitie van Groningen. Als zodanig lag hij eerst in garnizoen te Herpen, waar hij in huis kwam bij jonkheer Willem van Hoengen gen. Wassenbergh (wiens vader Adolf in het Kleefse woonde) en diens vrouw Anna Vaeck, een lid van het bekende Betuwse geslacht304. Er was ook een dochter Wilhelmina, die hij op trouwbeloften zover wist te krijgen dat zij twee.
kinderen baarde: Johanna en Adolf, resp. geboren te Herpen op 10 juli 1648 en “aenderen daechs nae nieuwe Jaersdach 1650). Hij loste zijn trouwbeloften echter niet in (tot zijn verweer in de latere processen behoorde de opmerking dat het gezin woonde in een huis met gaten in het dak, hoewel er veel roggeakkers bij waren) en de misleide en onteerde verloofde wendde zich in arren moede tot de Raad van Staten die hem op 12 november 1650 veroordeelde tot betaling van ƒ 150 voor de eerste kraam en fƒ160 ‘sjaars voor het onderhoud.
Zij stelde bovendien een huwelijksdwang te hebben verkregen, dat onwerkzaam bleef, omdat Jurrien zijn kornetschap prompt verkocht en ‘’t geld daarvan verteerde. Nieuwe processen volgden nog voor het gericht van Veluwenzoom (Brummen) en het Hof, met sententies d.d. 9 november 1652 en 17 juli 1654, waarvan –hoezeer zij telkenmale ook zegevierde- het de vraag is of de ongelukkige er veel wijzer van werd, gezien ’s mans voortdurend sabotage.
Ondertussen had hij nog een paard met tuig staan in de herberg den Gulden Arendt van Jacob van Dam te Arnhem, dat de herbergier op 23 januari 1653 in beslag neemt “ter cause vant gewelt, dat hij den 4de desen bij nacht tijdt ten huyse van de voorn. Jacob van Dam bedreven heeft”. Zijn moeder weigerde de dagvaarding aan te nemen en zeide, dat hij niet te Grave was.
Daar hij ook al een kwart jaar niet in zijn toenmalige logement bij de weduwe van Aert van Buyren te Ravestein was geweest, werd de weert in een pulpitis op zijn kamer gelegd. De zaak diende op 22 februari, waarbij bleek, dat hij Jacob van Dam met een mes in zijn gezicht zou hebben gesneden en verwond, nadat het alsmaar door etende paard op 1 maart voor 112 rijksdaalders was verkocht. Op 5 mei volgde eindelijk Jurriens verweer, waarbij hij stelde, dat hij laat gearriveerd zijnde naar bed was gegaan en dat de weerd vervolgens was binnengekomen en zij nog twee kan wijn hadden gedronken. Natuurlijk kwam daar ruzie uit voort, de weerd wilde een vrouwspersoon, dat ook in de kamer was, daaruit hebben en volgens Lennep had de weerd nog eerder dan hij zijn mes getrokken. De zaak eindigde met.
het vonnis van de Arnhemse lage bank d.d. 7 juli 1653 houdende veroordeling van Jurrien tot betaling van 100 daalders en het meesterloon ad ƒ 36, alsmede de kosten der procedure. Na zijn ontslag uit de militaire dienst was hij ambtsjonker van Rheden geworden, als hoedanig hij in 1654 wordt vermeld 306 en op 8 november 1655 werd hij lid van de Veluwse ridderschap, maar al eerder was hij gehuwd met zijn stiefzusje Catharina van Broeckhuyzen, dochter van Willem tot Barlham en Anna van Ewijck. Tezamen verkochten zij op 13 mei 1653 een obligatie. Zij overleed echter al in 1655 een dochter Cunera nalatende.
Bronnen:
| 1. | Algemeen Nederlandsch Familieblad, van 1883 tot 1905 (ANF 001) |
| 2. | De Nederlandsche Leeuw, Periodiek, Kon. Ned. Gen. voor Geslacht- en Wapenkunde, ‘s-Gravenhage, vanaf 1883 (NL) |
tr. (1) in 1619
met
Cunera van Lennep, dr. van Johan van Lennep tot Biljoen en Bernharda van Meeckeren alias Straatmans, geb. circa 1600, ovl. Utrecht op 5 dec 1664.
Magdalena Moons.
Geboren als jongste kind van Pieter (1488-1545), ontvanger generaal van de beden over Holland en diens derde vrouw Johanna van Sompeack. Onze gossip informant Dorth noemt haar concubina Baldens, maar in dit geval was dat iets, dat al vele pennen in beweging heeft gebracht en niemand minder dan Robert Fruin tot enige artikelen heeft bewogen. Vermoedelijk was zij in haar niet meer jonge jaren in Den Haag intiem bevriend, mogelijk verloofd met de Spaanse bevelhebber Don Francisco Valdes en in de XVIIe eeuw duikt al in de literatuur het door haar familie vlijtig gestimuleerde verhaal op, dat zij door haar smeekbeden Valdes heeft weten af te houden van een definitieve bestorming van het door hem belegerde Leiden, wat volgens Fruin alleen al door gebrek aan geschut aan Spaanse zijde niet kon doorgaan. Later zou zij met hem te Antwerpen zijn gehuwd en twee nog voor zijn dood overleden kinderen hebben gehad. Fruin vond echter alleeen een trouwacte aldaar op 16 augustus 1578 met zekeren Jan Cues en met verlof van de pastoor te Vilvoorde, waar het huwelijk had behoren te zijn gesloten. In 1596 en 1609 schijnt zij de vrouw te zijn geweest van de te Rijswijk (ZH) wonende jonkheer Willem de Bye Philipsz uit Hilvarenbeek en in 1609 schijnt zij volgens aantekeningen van .
Eammelman Elsevier met onzen Jorien te zijn hertrouwd. Haar vermeende reddingsactie zorgde wel voor het doen graveren door Cornelis de Visscher in 1649 van de portretten van haar en Valdes, het hare met o.a. een achtregelig latijns gedicht van Petrus Scrivarius.
Magdalena, van vaders zijde uit eene deftige Hollandsche familie, en van moeders zijde uit een adelijk Brabantsch geslacht. Haar vader was Pieter Moons, ten tijde van Karel V ontvanger-generaal van 's keizers beden over Holland en tevens keizerlijk raadsheer. Haar oudste broeder bekleedde onder Philippus II het ambt van Raadsheer in den Hove van Holland nevens meer andere waardigheden, en was een man van groot gezag en achting. Zij woonde nevens haar moeder en nog een broeder en zuster te 's Hage, gedurende het beleg van Leyden 1574, alwaar de Spaansche bevelhebber don Francisco de Valdez haar ten huwelijk verzocht. Hare familie maakte veel zwarigheden om dit verzoek toe te staan, wegens de omstandigheden des tijds, doch de jonkvrouw, omtrent dertig jaren oud, liet zich eindelijk door het aanhouden van Valdez bewegen in zijn huwelijks aanzoek te stemmen, doch de voltrekking van het huwelijk werd uitgesteld om de belemmeringen door het beleg van Leyden veroorzaakt, dat Valdez bezig hield. Toen deze bevelhebber zich langer dan hij gedacht had, door de dapperheid der Leydenaars opgehouden zag, nam hij voor de stad door een algemeenen storm te dwingen. Daags te voren verzocht hij zijne bruid, hare familie en andere aanzienlijke lieden ter maaltijd. Getroffen door hare ongewone treurigheid, vroeg hij haar er de reden van. Zij hernam dat zijn voornemen om Leyden, waarin ze vele vrienden had, te bestormen daarvan de oorzaak was, dat zij een afschuw had van bloedstorting en geweld, en dat hij, indien hij haar waarlijk beminde, moest afzien van 't bestormen eener stad, die hem toch weinige dagen later van zelve moest in handen vallen, en eindelijk dat hij nimmer hare hand zou verwerven, indien hij de stad niet verschoonde. Hij het zich door haren aandrang en tranen bewegen en zag van zijn voornemen af. Dit verhaal, dat zij namelijk Leyden zou gered hebben, door de meeste geschiedschrijvers bevestigd, werd door den hoogleeraar Tydeman voor een legende gehouden, en strijdende tegen alle gronden van uit- en inwendige kritiek.
Valdez begaf zich na het opbreken van het beleg, cerst naar Utrecht en vervolgens naar Brabant, en hield van daar met brieven aan, dat zijne bruid, daar hij niet naar Holland kon wederkeeren, mogt gebragt worden ten huize van hare gehuwde zuster te Antwerpen, waar haar huwelijk plegtig voltrokken werd.
Na het overlijden van de Valdez, in 1580 of 1581, heeft zij zich wederom naar Holland begeven, en is, na eenigen tijd weduwe geweest te zijn, weder gehuwd met Jonkheer Willem de Bye, eertijds edelman van Willem I. Ten tweeden male weduwe geworden, is zij weder in het huwelijk getreden met Jonkheer Juriaan van Lennip, een aanzienlijk Kleefsch edelman met wien zij op het huis te Werve, hem aanbestorven, en gelegen te Voorburg bij 's Hage, eenige aren heeft gewoond, en daarna met haar gemaal te Utrecht haar verblijf genomen hebbende is zij aldaar in hoogen ouderdom overleden zonder kinderen na te laten.
Els Kloek heeft nu echter aangetoond dat de twee toch daadwerkelijk getrouwd zijn geweest. In een kopie-extract van huwelijkse voorwaarden van Willem de Bye met Magdalena Moons van 23 oktober 1597 (Brabants Historisch Informatie Centrum te Den Bosch) bleek de tekst achter de naam van de bruid grondig onleesbaar te zijn gemaakt. Met behulp van de Hyperspectral Imager in het Nationaal Archief en digitale bewerking in Photoshop bleek het uiteindelijk mogelijk bijna de volledige doorgehaalde tekst te reconstrueren.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Jor.Jurriaen | *1630 | 3 | 1 |
tr. (2) in 1652
met
Willem van Broeckusen tot Berlham, dr. van Daniel van Broeckusen tot Berlham en NN Fransdr van Loe, geb. circa 1600, ovl. in 1654, begr. Velp.
Willem van Broeckusen tot Berlham.
Majoor bij de ruiters, afgedankt 1647, in 1654 doodgeschoten door Borchard van Arnhem.
tr. in 1619
met
Werner van Lennep tot de Werve [https://gw.geneanet.org/bergmanst?lang=nl&p=werner&n=van+lennep&oc=4]], zn. van Jorrien van Lennip en Maria van Duvenvoorde, geb. tussen 1592 en 1597, ovl. Biljoen op 7 jul 1651, tr. (2) met Willem van Broeckusen tot Berlham. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Werner van Lennep tot de Werve.
In 1642 spande hij voor zijn vrouw Cunera en haar zuster Margerita in 1642 een proces aan tegen hun broeder Carel van Lennep. Zij betwistten hem het bezit van de Poll ofte Hof tot Bovendorp, later genoemd Van-Lennepmolen, en verwijzen naar een kaart van Nic. Geelkercken, waarop ’n scheiding staat getekend.
Hij werd, na afstand voor zijn moeder en behoudens ouderlijk vruchtgebruik, in juni 1597 met het huis te Werve beleend, zoals wij bij zijn ouders zagen.
Mogelijk speelde hierbij een rol, dat het goed veilig gesteld was tegen zijn mogelijk nog levende halfbroers of zusters van zijn moeders zijde. Op 18 januari 1608 als 15 jarige ingeschreven als student te Leiden. Volwassen geworden, verblijft hij echter te Utrecht, ten huize van zijn oom en tante Zuylen, vanwaar hij op 15 september 1615 zijn besloten testament deponeert bij notaris J.A. Wtenwaall. Op voordracht van zijn oom had hij op 9 december 1613 op een door de stad te vergeven beurt al een vacante prebende in het Domkapittel gekregen of gekocht en na op 8 september 1617 na het overlijden van Harmen van Daal te zijn toegelaten tot het supplement, werd hij op 12 december 1617 in het Domkapittel opgenomen285. Openbare functies schijnt hij verder niet bekleed te hebben. Na zijn huwelijk in 1619 woonde hij vermoedelijk op Te Werve, als leenman waarvan hij op 19 september 1622 octrooi tot dispositie (d.w.z. tot vrije beschikking per testament) verkreeg286.
Nadien treedt hij vooral in processen naar voren. In 1621 voert hij er een voor het Hof van Holland tegen Daniel Suycker287. Op 5 februari 1635 machtigt hij te Voorburg zijn oom Zuylen om het Huis te Werve (met bouwhuis en 50 morgen land) en de korenmolen te verkopen, wat op 18 juni 1634 tot een belening leidt aan een zekere Nicolaas Verlon. Maar daarmede was hij nog niet van de schuldeisers af. Op 6 maart 1635 volgt machtiging door Frederik Hendrik tot het doen van oproepen ter verkrijging van willig decreet en op 27 mei 1638 ging de koper van het huis, Nicolaas Verloo bij het Hof in appèl van een op 1 mei door het gericht van Voorburg gewezen vonnis, waarbij oom Zuylen wederom als gemachtigde van zijn neef en diens vrouw optrad. Ook tegen een derde werd in dat jaar voor het Hof geprocedeerd over erfpachten. Nog eenmaal moet zijn oom voor hem optreden. Op 11 mei 1639 machtigt het echtpaar hem voor een Utrechtse notaris om een verleibrief van 16000 lb Vlaams hypotheek op het Huis te Werve (vermoedelijk van een koop) te transporteren. De tien morgen op ’t Woud waren in 1600 al door zijn voogden vervreemd. Als de plaats van zijn ongedateerde bijdrage tussen andere van 12 oktober 1632 en 10 mei 1634 in het album amicorum van jonkheer Dirk Uitenhage de Mist (waarin alle inschrijvingen uit de jaren 1632-1636 dateren) door chronologise volgorde bepaald is, dateert de zijne nog uit zijn laatste Voorburgse jaren, ofschoon al tweemaal gedrukt, laat ik de zijne hier nog eenmaal volgen.
Aenigma Hispanicum.
Que rosa es rosa.
Hermoda coma una rosa.
No tiene boca ni dientes.
Muchos amigos, pocos parientes.
Sum Wernheri a Lennip.
en daarbij zijn eigen wapen met helm en helmteken en zijn vier kwartierwapens Lennep, Renesse, Duvenvoorde-Warmond en Foreest.
Alvorens over zijn verdere lotgevallen te berichten, dien ik hier eerst zijn daarmede.
samenhangende huwelijk te vermelden. Volgens Dorth, die hem overigens abusievelijk Willem noemt, huwde hij in 1619 met zijn verre bloedverwante Cunera van Lennep, dochter van Johan tot Biljoen en Bernharda van Meeckeren alias Straatmans. Zoals boven gezegd, gaf hij in februari 1633 opdracht om het huis te Werve te verkopen. Nog in hetzelfde jaar, op 24 oktober 1633 kopen Warner en Cunera voor f 50.000 het huis Biljoen, dat toen nog onverdeeld bezit was van haar moeder, broeders en zusters en een neef Huyn van Amstenrade. Ook hier trad oom Zuylen, die Warners vaste mentor schijnt te zijn geweest als dedingsvriend op292. In 1640 procedeerde Werner voor het Veluwse gericht nog tegen zijn zwager Carel. In elk geval vestigt het echtpaar zich nu op haar ouderlijk huis, waarvan zij het bezit nog afronden door aankoop op 24 maart 1640 voor 102 gulden van circa 1 molder.
gesaeys op de Velper Enck omtrent den huyse Billioen en aan de oostzijde aan hun bezit grenzende en-zij met haar volgende man- 17 oktober 1652 door ruiling met de Arnhemse magistraat en administrateur der vicarieën in de Grote kerk aldaar van een perceel bouwland bij het huis en bij de molen van Frans van Aelst tegen 1214 roeden vicarieland den Dumpelsteen bij Biljoen aan de Doesburgse straat293. Zoals uit de laatste acte blijkt, was Warner toen niet meer in leven. Hij overleed “seer haestig”, zoals Spaen weet te melden, op 7 juli 1651 en werd in de Velper kerk begraven. Een gave afdruk van zijn zegel hing onder een transportacte d.d. 11 juli 1648 in het Nassaus Domeinarchief294. De weduwe hertrouwde in 1652 met Willem van Broeckhuyssen tot Barlham, naar het heet zoon van Daniel en N. van.
Loe Fransdr. , Rhemen, aan wie ik dit ten dele ontleen, gaf hem ook een rang van majoor bij de ruiterij. Sedert 1650 was hij weduwnaar van Anna van Ewijck. Lang duurde dit tweede huwelijk niet. In 1654 werd hij in een duel doodgeschoten door Borchard van Arnhem. Drie jaar later, op 3 juli 1657 deed zij afstand van haar eigendom en lijftocht rechten op Biljoen ten gunste van haar dochter en schoonzoon Walenburg. De overdrachtsacte geeft een uitvoerige omschrijving van het goed, die ik hier laat volgen: “’t huys Billioen, binnen ende buiten hoff, boomgaarden, grachten, cingels, grote ende cleine jacht, conijnewaranden, tins ende erffpacht, weylanden, rijschweerden, die hoffstede ende landerijen, d’welkcke verpachtet sijn, hett.
katerstedeke in ’t kerspel Velp gelegen met die weijkens, die pampiermoelen, ’t huys nieuw Billioen gen-, die gronmt van den gehelen Elst, die bouwlanden, holtgewassen etc.” Voorts twee obligaties resp. ad ƒ 800 en ƒ 650 op de landrentmeester Zeger van Arnhem tot Nederhaegen, een kapitaal van f 1570 op een landman te Beekbergen, en jaarrenten van ƒ 104:12:- en ƒ 2000 resp. op de stad Arnhem en op den Haer van den Hair. Het stuk is getekend door haar (Kunera van Lennep), de Velper dorpspredikant, die zij als gekoren momber had aangezocht, en de kinderen G. à Lennip, Catharina Elisabeth de Cupere, C:J: van Weede, Gertrut van Lennep en Jan van Lennep. De Lennepzegels tonen het doorsneden wapen, met niet aanziende leeuw. Wat niet uit dit stuk blijkt, maar later ter sprake komt, is dat broeder Jurrien een vordering op de Weedes behield van ƒ 23.210,-. Of de moeder bij deze gelegenheid het huis heeft verlaten, is niet duidelijk.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Jor.Jurriaen | *1630 | 3 | 1 |
tr.
met
Bernharda van Meeckeren alias Straatmans.
Uit dit huwelijk een dochter:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Cunera | *1600 | †1664 | Utrecht | 64 | 1 | 1 |
tr.
met
Johan van Lennep tot Biljoen, zn. van Jurriaan van Lennep tot Biljoen en Maria van Duvendoorde tot de Werve, geb. in 1565, ovl. Utrecht op 20 apr 1622.
Uit dit huwelijk een dochter:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Cunera | *1600 | †1664 | Utrecht | 64 | 1 | 1 |
tr. in 1652
met
Werner van Lennep tot de Werve [https://gw.geneanet.org/bergmanst?lang=nl&p=werner&n=van+lennep&oc=4]], zn. van Jorrien van Lennip en Maria van Duvenvoorde, geb. tussen 1592 en 1597, ovl. Biljoen op 7 jul 1651, tr. (1) met Cunera van Lennep, dr. van Johan van Lennep tot Biljoen en Bernharda van Meeckeren alias Straatmans. Uit dit huwelijk een zoon.
Werner van Lennep tot de Werve.
In 1642 spande hij voor zijn vrouw Cunera en haar zuster Margerita in 1642 een proces aan tegen hun broeder Carel van Lennep. Zij betwistten hem het bezit van de Poll ofte Hof tot Bovendorp, later genoemd Van-Lennepmolen, en verwijzen naar een kaart van Nic. Geelkercken, waarop ’n scheiding staat getekend.
Hij werd, na afstand voor zijn moeder en behoudens ouderlijk vruchtgebruik, in juni 1597 met het huis te Werve beleend, zoals wij bij zijn ouders zagen.
Mogelijk speelde hierbij een rol, dat het goed veilig gesteld was tegen zijn mogelijk nog levende halfbroers of zusters van zijn moeders zijde. Op 18 januari 1608 als 15 jarige ingeschreven als student te Leiden. Volwassen geworden, verblijft hij echter te Utrecht, ten huize van zijn oom en tante Zuylen, vanwaar hij op 15 september 1615 zijn besloten testament deponeert bij notaris J.A. Wtenwaall. Op voordracht van zijn oom had hij op 9 december 1613 op een door de stad te vergeven beurt al een vacante prebende in het Domkapittel gekregen of gekocht en na op 8 september 1617 na het overlijden van Harmen van Daal te zijn toegelaten tot het supplement, werd hij op 12 december 1617 in het Domkapittel opgenomen285. Openbare functies schijnt hij verder niet bekleed te hebben. Na zijn huwelijk in 1619 woonde hij vermoedelijk op Te Werve, als leenman waarvan hij op 19 september 1622 octrooi tot dispositie (d.w.z. tot vrije beschikking per testament) verkreeg286.
Nadien treedt hij vooral in processen naar voren. In 1621 voert hij er een voor het Hof van Holland tegen Daniel Suycker287. Op 5 februari 1635 machtigt hij te Voorburg zijn oom Zuylen om het Huis te Werve (met bouwhuis en 50 morgen land) en de korenmolen te verkopen, wat op 18 juni 1634 tot een belening leidt aan een zekere Nicolaas Verlon. Maar daarmede was hij nog niet van de schuldeisers af. Op 6 maart 1635 volgt machtiging door Frederik Hendrik tot het doen van oproepen ter verkrijging van willig decreet en op 27 mei 1638 ging de koper van het huis, Nicolaas Verloo bij het Hof in appèl van een op 1 mei door het gericht van Voorburg gewezen vonnis, waarbij oom Zuylen wederom als gemachtigde van zijn neef en diens vrouw optrad. Ook tegen een derde werd in dat jaar voor het Hof geprocedeerd over erfpachten. Nog eenmaal moet zijn oom voor hem optreden. Op 11 mei 1639 machtigt het echtpaar hem voor een Utrechtse notaris om een verleibrief van 16000 lb Vlaams hypotheek op het Huis te Werve (vermoedelijk van een koop) te transporteren. De tien morgen op ’t Woud waren in 1600 al door zijn voogden vervreemd. Als de plaats van zijn ongedateerde bijdrage tussen andere van 12 oktober 1632 en 10 mei 1634 in het album amicorum van jonkheer Dirk Uitenhage de Mist (waarin alle inschrijvingen uit de jaren 1632-1636 dateren) door chronologise volgorde bepaald is, dateert de zijne nog uit zijn laatste Voorburgse jaren, ofschoon al tweemaal gedrukt, laat ik de zijne hier nog eenmaal volgen.
Aenigma Hispanicum.
Que rosa es rosa.
Hermoda coma una rosa.
No tiene boca ni dientes.
Muchos amigos, pocos parientes.
Sum Wernheri a Lennip.
en daarbij zijn eigen wapen met helm en helmteken en zijn vier kwartierwapens Lennep, Renesse, Duvenvoorde-Warmond en Foreest.
Alvorens over zijn verdere lotgevallen te berichten, dien ik hier eerst zijn daarmede.
samenhangende huwelijk te vermelden. Volgens Dorth, die hem overigens abusievelijk Willem noemt, huwde hij in 1619 met zijn verre bloedverwante Cunera van Lennep, dochter van Johan tot Biljoen en Bernharda van Meeckeren alias Straatmans. Zoals boven gezegd, gaf hij in februari 1633 opdracht om het huis te Werve te verkopen. Nog in hetzelfde jaar, op 24 oktober 1633 kopen Warner en Cunera voor f 50.000 het huis Biljoen, dat toen nog onverdeeld bezit was van haar moeder, broeders en zusters en een neef Huyn van Amstenrade. Ook hier trad oom Zuylen, die Warners vaste mentor schijnt te zijn geweest als dedingsvriend op292. In 1640 procedeerde Werner voor het Veluwse gericht nog tegen zijn zwager Carel. In elk geval vestigt het echtpaar zich nu op haar ouderlijk huis, waarvan zij het bezit nog afronden door aankoop op 24 maart 1640 voor 102 gulden van circa 1 molder.
gesaeys op de Velper Enck omtrent den huyse Billioen en aan de oostzijde aan hun bezit grenzende en-zij met haar volgende man- 17 oktober 1652 door ruiling met de Arnhemse magistraat en administrateur der vicarieën in de Grote kerk aldaar van een perceel bouwland bij het huis en bij de molen van Frans van Aelst tegen 1214 roeden vicarieland den Dumpelsteen bij Biljoen aan de Doesburgse straat293. Zoals uit de laatste acte blijkt, was Warner toen niet meer in leven. Hij overleed “seer haestig”, zoals Spaen weet te melden, op 7 juli 1651 en werd in de Velper kerk begraven. Een gave afdruk van zijn zegel hing onder een transportacte d.d. 11 juli 1648 in het Nassaus Domeinarchief294. De weduwe hertrouwde in 1652 met Willem van Broeckhuyssen tot Barlham, naar het heet zoon van Daniel en N. van.
Loe Fransdr. , Rhemen, aan wie ik dit ten dele ontleen, gaf hem ook een rang van majoor bij de ruiterij. Sedert 1650 was hij weduwnaar van Anna van Ewijck. Lang duurde dit tweede huwelijk niet. In 1654 werd hij in een duel doodgeschoten door Borchard van Arnhem. Drie jaar later, op 3 juli 1657 deed zij afstand van haar eigendom en lijftocht rechten op Biljoen ten gunste van haar dochter en schoonzoon Walenburg. De overdrachtsacte geeft een uitvoerige omschrijving van het goed, die ik hier laat volgen: “’t huys Billioen, binnen ende buiten hoff, boomgaarden, grachten, cingels, grote ende cleine jacht, conijnewaranden, tins ende erffpacht, weylanden, rijschweerden, die hoffstede ende landerijen, d’welkcke verpachtet sijn, hett.
katerstedeke in ’t kerspel Velp gelegen met die weijkens, die pampiermoelen, ’t huys nieuw Billioen gen-, die gronmt van den gehelen Elst, die bouwlanden, holtgewassen etc.” Voorts twee obligaties resp. ad ƒ 800 en ƒ 650 op de landrentmeester Zeger van Arnhem tot Nederhaegen, een kapitaal van f 1570 op een landman te Beekbergen, en jaarrenten van ƒ 104:12:- en ƒ 2000 resp. op de stad Arnhem en op den Haer van den Hair. Het stuk is getekend door haar (Kunera van Lennep), de Velper dorpspredikant, die zij als gekoren momber had aangezocht, en de kinderen G. à Lennip, Catharina Elisabeth de Cupere, C:J: van Weede, Gertrut van Lennep en Jan van Lennep. De Lennepzegels tonen het doorsneden wapen, met niet aanziende leeuw. Wat niet uit dit stuk blijkt, maar later ter sprake komt, is dat broeder Jurrien een vordering op de Weedes behield van ƒ 23.210,-. Of de moeder bij deze gelegenheid het huis heeft verlaten, is niet duidelijk.
tr.
met
Maria van Duvendoorde tot de Werve.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Johan | *1565 | †1622 | Utrecht | 56 | 1 | 1 |
tr.
met
Jurriaan van Lennep tot Biljoen.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Johan | *1565 | †1622 | Utrecht | 56 | 1 | 1 |
tr. (1)
met
Uit dit huwelijk een dochter:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Willem | *1600 | †1654 | Velp | 54 | 1 | 0 |
tr. (2)
met
Anna van Ewijck, ovl. in 1650.
tr.
met
Daniel van Broeckusen tot Berlham, tr. (2) met Anna van Ewijck. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Uit dit huwelijk een dochter:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Willem | *1600 | †1654 | Velp | 54 | 1 | 0 |
tr.
met
Daniel van Broeckusen tot Berlham, tr. (1) met NN Fransdr van Loe. Uit dit huwelijk een dochter.
|  |
|  |
tr. (1) op 8 okt 1591
met
Maria van Duvenvoorde, dr. van Jan van Duvenvoorde en Magdalena van Foreest, geb. Haarlem op 7 nov 1565.
Joncffer Berta Mom.
Berta dochter van Frederik en Johanna van de Poll, en deze kinderloos zijn gestorven. Bij Fahne vind ik het huwelijk niet, wel een acte van 29 mei 1555 waarin Johan en Joncffer Bertha Mom toestemming geven tot de tocht door hun vader Frederick, drost te Boxmeer van zijn tweede vrouw Geertgen aan het Berghse leen Mommengoed, onderdeel van Klein Loel te Didam, waar hij ook de Ludenhorst bezat.
Maria van Duvenvoorde.
Het veiligheidshalve in het latijn gestelde roddelverhaal van de heer van Varik houdt in, dat zij aan de drank was en al twee of drie keer was bezwangerd (waarvan 1x incluis opvolgende bevalling) door een secretaris of rentmeester van haar vader en dat Van Lennep dat wist, maar dat hij haar huwde om haar geld. Nu zat er wel een zekere frivoliteit in de familie, want Magdalenas halfzusje Judith van Ruyven stierf op jeugdige leeftijd in 1578 of 1570 na een buitenechtelijke dochter ter wereld te hebben gebracht279. Haar vader Duvenvoorde was schepen en burgemeester van.
Haarlem geweest en als kolonel der schutterij in 1575 in gevangenschap na het beleg gestorven. Moeder Magdalena, die alleen een in 1594 ongehuwd overleden zuster had, erfde het tijdens het beleg tot puin gebrande slot Foreest te Wijk aan Duin (met land tot in Heemskerk), dat vermoedelijk niet lang na het overlijden van Maria –begin april 1606 – aan een Amsterdamse koopman werd verkocht, die het circa 1620 aan zijn dochter en schoonzoon Nicolaas Pauw naliet, waarna de Pauws zich hierna heer van Oosterwijck gingen noemen.
Maria van Duyvenvoorde staat afgebeeld in Nederlandsche Leeuw 2004. Van de.
Duvenvoorde zijde verwierf Jorrien, behalve een aantal op 27 april 1592 verdeelde.
rentebrieven, van gestorven verwanten het door hen sedert bewoonde huis te Werve te Voorburg. Het huis zelf was een grafelijk leen en tot het complex behoorde ook 10 m. op ’t Wout onder Schipliede, leenroerig aan de Burcht te Leiden en de korenmolen met de wind te Voorburg, een Wassenaars leen. Het goed was in de eerste helft der zestiende eeuw door huwelijk van de Matenesses aan de Duvenvoordes tot Warmond gekomen en op 6 resp. 9 juni 1581 werden haar neven jonkheer Johan van Duvenvoorde, heer van Warmond, admiraal van Holland en Johan van Doorninck als Marias voogden er mede beleend. Herbeleningen, nu.
voor Joriaen van Lennep als man zijner vrouw volgden op 9 oktober 1592 voor het huis en 27 december 1597 voor de tien morgen. Op 1 april 1595 werd hij qq gemachtigd om 2 hond 86 roeden lands, tot het huis behorende te verpachten. Op 20 en 21 juni 1597 wordt hun zoontje Waernaerdt met de drie leengoederen beleend, zulks na opdracht, per volmacht d.d. 16 juni 1597 voor de Haagse notaris François Criep, door zijn moeder en behoudens lijftocht voor de te Voorburg wonende ouders. Als Warners huldere trad op jonkheer Cornelis van Gendt, heer.
van Loenen en Meynerswijk. Vader Jorien kreeg op 25 mei 1614 sauvegarde van prins Maurits voor het “huys ende hofstede te Werff genaamd Matenes.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Werner | *1592 | †1651 | Biljoen | 59 | 2 | 1 |
tr. (2)
met
Magdalena Moons h, dr. van Pieter Willemszn Moons (Advocaat-fiscaal voor het Hof van Holland) en Johanna van Sombeecke, geb. Den Haag op 24 jan 1541, ovl. Utrecht op 24 jun 1613, tr. (2) circa 1576 met Francisco Valdez, Spaans bevelhebber, legeroverste. Uit dit huwelijk geen kinderen, otr. (3) 's-Hertogenbosch op 23 okt 1597, tr. met Willem de Bie (de Bye), geb. in 1536, ovl. in 1605. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (4) met Jan Cues. de. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Francisco Valdez.
Francisco de Valdéz was van gewone komaf. Zijn naam wordt ook als Valdés of Baldés geschreven. In 1546 diende hij Karel V in diens strijd tegen de protestanten in het Duitse Rijk en in 1550 in de expeditie tegen Tunis. Valdéz kwam in 1567 met de troepen van de hertog van Alva naar de Nederlanden en was o.a. aanwezig bij de belegeringen van Haarlem (1573) en Maastricht (1579). Hij is met name beroemd geworden als bevelhebber van de Spaanse troepen voor Leiden tijdens de twee periodes van het beleg. (november 1573-maart 1574 en mei-oktober 1574).
Het eerste beleg van Leiden moest hij opbreken, want hij diende met zijn troepen naar Mook te trekken om de invasie van de vijand tegen te houden. De slag om Mook was echter reeds gestreden voor zijn komst, zodat Valdéz er niet aan heeft deelgenomen. Tijdens de daaropvolgende muiterij van de Spaanse troepen, verloor Valdéz bijna het leven door de hand van zijn eigen soldaten. Zijn soldaten waren in deze periode slecht gekleed en hun wapens bevonden zich in zeer slechte staat. Daarna sloeg hij weer het beleg voor Leiden. Onder zijn leiding werd voor het eerst besloten een stad niet meer te nemen met bestormingen, maar door insluiting en uithongering tot overgave te dwingen. Dat is hem ook bijna gelukt en nadat de stad toch kon worden ontzet, heeft dit voor Francisco de Valdéz bij zijn eigen legerleiding niet tot problemen geleid.
Tijdens het beleg onderhield hij goede contacten met Nederlandse koningsgezinde katholieken, vooral met de katholieken die uit Leiden waren uitgeweken. Hij had daarentegen een stroeve verhouding met de stadhouder van de koning in Leiden, La Roche. Zij probeerden onafhankelijk van elkaar de stad ertoe te bewegen zich weer onder de gehoorzaamheid aan de koning te begeven, door het stellen van milde voorwaarden. Zoals Els Kloek onlangs ondubbelzinnig aantoonde, was Valdéz getrouwd met de Haagse Magdalena Moons. Om haar Leidse familieleden te beschermen zou hij haar beloofd hebben Leiden niet aan te vallen. Volgens de legende zou hij voornemens zijn geweest Leiden te laten bestormen, maar op haar voorspraak dat een dag hebben uitgesteld, net de dag waarop Leiden kon worden bevrijd door de geuzen.Dit past niet met het feit dat de Leidenaren juist niet met Valdéz wilden onderhandelen. Hij behoorde namelijk tot degenen die, in navolging van zijn oude bevelhebber Alva, met harde hand wilden optreden. Aan landvoogd Luis de Requesens stelde hij voor ook dijken te gaan doorsteken en de rest van het land in brand te zetten. Het verhaal rond Magdalena Moons is pas later ontstaan, om te verklaren waarom de stad niet was bestormd. De Spanjaarden waren dit echter nooit van plan geweest. Francisco de Valdéz is de auteur van enkele werken over militaire zaken; hoofdwerk werd vertaald in het Engels (1590) en het Italiaans (1598, 1628).
Magdalena Moons.
Geboren als jongste kind van Pieter (1488-1545), ontvanger generaal van de beden over Holland en diens derde vrouw Johanna van Sompeack. Onze gossip informant Dorth noemt haar concubina Baldens, maar in dit geval was dat iets, dat al vele pennen in beweging heeft gebracht en niemand minder dan Robert Fruin tot enige artikelen heeft bewogen. Vermoedelijk was zij in haar niet meer jonge jaren in Den Haag intiem bevriend, mogelijk verloofd met de Spaanse bevelhebber Don Francisco Valdes en in de XVIIe eeuw duikt al in de literatuur het door haar familie vlijtig gestimuleerde verhaal op, dat zij door haar smeekbeden Valdes heeft weten af te houden van een definitieve bestorming van het door hem belegerde Leiden, wat volgens Fruin alleen al door gebrek aan geschut aan Spaanse zijde niet kon doorgaan. Later zou zij met hem te Antwerpen zijn gehuwd en twee nog voor zijn dood overleden kinderen hebben gehad. Fruin vond echter alleeen een trouwacte aldaar op 16 augustus 1578 met zekeren Jan Cues en met verlof van de pastoor te Vilvoorde, waar het huwelijk had behoren te zijn gesloten. In 1596 en 1609 schijnt zij de vrouw te zijn geweest van de te Rijswijk (ZH) wonende jonkheer Willem de Bye Philipsz uit Hilvarenbeek en in 1609 schijnt zij volgens aantekeningen van .
Eammelman Elsevier met onzen Jorien te zijn hertrouwd. Haar vermeende reddingsactie zorgde wel voor het doen graveren door Cornelis de Visscher in 1649 van de portretten van haar en Valdes, het hare met o.a. een achtregelig latijns gedicht van Petrus Scrivarius.
Magdalena, van vaders zijde uit eene deftige Hollandsche familie, en van moeders zijde uit een adelijk Brabantsch geslacht. Haar vader was Pieter Moons, ten tijde van Karel V ontvanger-generaal van 's keizers beden over Holland en tevens keizerlijk raadsheer. Haar oudste broeder bekleedde onder Philippus II het ambt van Raadsheer in den Hove van Holland nevens meer andere waardigheden, en was een man van groot gezag en achting. Zij woonde nevens haar moeder en nog een broeder en zuster te 's Hage, gedurende het beleg van Leyden 1574, alwaar de Spaansche bevelhebber don Francisco de Valdez haar ten huwelijk verzocht. Hare familie maakte veel zwarigheden om dit verzoek toe te staan, wegens de omstandigheden des tijds, doch de jonkvrouw, omtrent dertig jaren oud, liet zich eindelijk door het aanhouden van Valdez bewegen in zijn huwelijks aanzoek te stemmen, doch de voltrekking van het huwelijk werd uitgesteld om de belemmeringen door het beleg van Leyden veroorzaakt, dat Valdez bezig hield. Toen deze bevelhebber zich langer dan hij gedacht had, door de dapperheid der Leydenaars opgehouden zag, nam hij voor de stad door een algemeenen storm te dwingen. Daags te voren verzocht hij zijne bruid, hare familie en andere aanzienlijke lieden ter maaltijd. Getroffen door hare ongewone treurigheid, vroeg hij haar er de reden van. Zij hernam dat zijn voornemen om Leyden, waarin ze vele vrienden had, te bestormen daarvan de oorzaak was, dat zij een afschuw had van bloedstorting en geweld, en dat hij, indien hij haar waarlijk beminde, moest afzien van 't bestormen eener stad, die hem toch weinige dagen later van zelve moest in handen vallen, en eindelijk dat hij nimmer hare hand zou verwerven, indien hij de stad niet verschoonde. Hij het zich door haren aandrang en tranen bewegen en zag van zijn voornemen af. Dit verhaal, dat zij namelijk Leyden zou gered hebben, door de meeste geschiedschrijvers bevestigd, werd door den hoogleeraar Tydeman voor een legende gehouden, en strijdende tegen alle gronden van uit- en inwendige kritiek.
Valdez begaf zich na het opbreken van het beleg, cerst naar Utrecht en vervolgens naar Brabant, en hield van daar met brieven aan, dat zijne bruid, daar hij niet naar Holland kon wederkeeren, mogt gebragt worden ten huize van hare gehuwde zuster te Antwerpen, waar haar huwelijk plegtig voltrokken werd.
Na het overlijden van de Valdez, in 1580 of 1581, heeft zij zich wederom naar Holland begeven, en is, na eenigen tijd weduwe geweest te zijn, weder gehuwd met Jonkheer Willem de Bye, eertijds edelman van Willem I. Ten tweeden male weduwe geworden, is zij weder in het huwelijk getreden met Jonkheer Juriaan van Lennip, een aanzienlijk Kleefsch edelman met wien zij op het huis te Werve, hem aanbestorven, en gelegen te Voorburg bij 's Hage, eenige aren heeft gewoond, en daarna met haar gemaal te Utrecht haar verblijf genomen hebbende is zij aldaar in hoogen ouderdom overleden zonder kinderen na te laten.
Els Kloek heeft nu echter aangetoond dat de twee toch daadwerkelijk getrouwd zijn geweest. In een kopie-extract van huwelijkse voorwaarden van Willem de Bye met Magdalena Moons van 23 oktober 1597 (Brabants Historisch Informatie Centrum te Den Bosch) bleek de tekst achter de naam van de bruid grondig onleesbaar te zijn gemaakt. Met behulp van de Hyperspectral Imager in het Nationaal Archief en digitale bewerking in Photoshop bleek het uiteindelijk mogelijk bijna de volledige doorgehaalde tekst te reconstrueren.
tr. op 8 okt 1591
met
Jorrien van Lennip, zn. van Warner van Lennep (Orfèvre, Goudsmit, Burgemeester van Nijmegen.) en Catharina van Renesse van Wulven (drostinne tot Hattem), geb. begin 1562, ovl. op 18 jan 1615, tr. (2) met Magdalena Moons h. Uit dit huwelijk geen kinderen.
Jorrien van Lennip.
Hij zal als oudste zoon in het begin van de zestiger jaren zijn geboren en aanvankelijk evenals zijn voorouders Joris zijn genoemd. In het van zijn oom Jan van Renesse afkomstige dossier over de aan zijn moeder bij haar huwelijksvoorwaarden toegezegde 100 gulden ’s jaars (die zij in 1596 aan hem overdroeg) tekent hij zijn brieven aan dien oom steeds als Joeien van Lennip. Hij verblijft dan – na zijn huwelijk- eerst bij zijn schoonfamilie op het Huis te Warmont (1 november 1591 en 9 maart 1592, tussentijds 19 febr, 1592 te Leiden en vervolgens 14, 18, 21 mei, 10 juli en 29 aug. 1592) op het dan aan zijn vrouw toebehorende huis te Werve te Voorburg. Ambten schijnt hij aanvankelijk niet te hebben gehad. In de resolutie van de Staten Generaal van 9 juli 1602 komt hij voor als ordinaris commissaris van.
de monstering. Ook zal hij “die heere Lennep” zijn, die 15 mei 1614 door dat college.
“versocht ende geauthoriseert werd omme te coopen de cess peerden die den hertog van Lennox zijn vereert ende zijn belooft te beschicken”Hij werd overluid ten Dom 18 januari 1615. Hij was in ’s-Gravenhage overleden. In 1590 trad zekere Pieter Claesz als rentmeester van jonkheer Joriaen van Lennep, oeck responderende van de goeden van joff. Cornelia van F[o]reest, zijn huysvrouws moeye.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen | |
| 1 | Werner | *1592 | †1651 | Biljoen | 59 | 2 | 1 |