Idsart Douma
Idsart Douma, geb. circa 1400, ovl. circa 1495.
tr. voor 1424
met
Gaets Foppersdt Popma, dr. van Foppe Riencks van Popma en Wilsck (Aedes Douwes) Gerbranda, geb. Terschelling circa 1408, ovl. Kimswerd circa 1450.
Uit dit huwelijk 2 kinderen, waaronder:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Wilsck | | Kimswerd | †1460 | | | 1 | 3 |
Gaets Foppersdt Popma
Gaets Foppersdt Popma, geb. Terschelling circa 1408, ovl. Kimswerd circa 1450.
tr. voor 1424
met
Idsart Douma, zn. van Jancke Douwes Douma en Eets Douwesdr van Harinxma van Donia, geb. circa 1400, ovl. circa 1495.
Uit dit huwelijk 2 kinderen, waaronder:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Wilsck | | Kimswerd | †1460 | | | 1 | 3 |
Pier Popckes Donia
Pier Popckes Donia, geb. Oosterend in 1420, ovl. circa 1467.
tr.
met
Jouck Ritschkesdr Jelmera.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Gerlof | *1448 | Kimswerd | †1505 | Kimswerd | 56 | 1 | 4 |
Popcke Benedictuszn Theerns Donia
Popcke Benedictuszn Theerns Donia, geb. Rinsumageest circa 1375, ovl. in 1467.
- Moeder:
Etteke , geb. in 1330, ovl. Oosterend.
tr.
met
Sjouck Hessels Juwsma, dr. van Hessel Juws Juwsma en Ebel Gossesdr Sjaardema, geb. Rinsumageest circa 1375, ovl. na 1420.
Uit dit huwelijk 6 kinderen, waaronder:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Pier | *1420 | Oosterend | †1467 | | 47 | 1 | 1 |
Sjouck Hessels Juwsma
Sjouck Hessels Juwsma, geb. Rinsumageest circa 1375, ovl. na 1420.
tr.
met
Popcke Benedictuszn Theerns Donia, zn. van Benedictus Donia en Etteke , geb. Rinsumageest circa 1375, ovl. in 1467.
Uit dit huwelijk 6 kinderen, waaronder:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Pier | *1420 | Oosterend | †1467 | | 47 | 1 | 1 |
Hessel Juws Juwsma
Hessel Juws Juwsma, geb. Bolsward circa 1360, ovl. Rinsumageest na 1421.
tr. circa 1375
met
Ebel Gossesdr Sjaardema (Sjaerda), dr. van Gosse Douwes Sjaardema, geb. Franeker circa 1355.
Uit dit huwelijk 4 kinderen, waaronder:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Sjouck | *1375 | Rinsumageest | †1420 | | 45 | 1 | 6 |
Ebel Gossesdr Sjaardema
Ebel Gossesdr Sjaardema (Sjaerda), geb. Franeker circa 1355.
tr. circa 1375
met
Hessel Juws Juwsma, zn. van Juw Hoytinga, geb. Bolsward circa 1360, ovl. Rinsumageest na 1421.
Uit dit huwelijk 4 kinderen, waaronder:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Sjouck | *1375 | Rinsumageest | †1420 | | 45 | 1 | 6 |
Juw Hoytinga
Juw Hoytinga, geb. Bolsward circa 1340.
Hij krijgt een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Hessel | *1360 | Bolsward | †1421 | Rinsumageest | 61 | 1 | 4 |
Gosse Douwes Sjaardema
Gosse Douwes Sjaardema, geb. Franeker circa 1335.
Hij krijgt een dochter:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Ebel | *1355 | Franeker | | | | 1 | 4 |
NN Sickes Sjaerdema
NN Sickes Sjaerdema, geb. IJlst circa 1240.
Hij krijgt een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Sicco | *1265 | | †1345 | Warns | 80 | 1 | 1 |
Sicco Sjaerdema
Sicco Sjaerdema, geb. IJlst circa 1200, ovl. in 1252.
Hij krijgt een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | NN | *1240 | IJlst | | | | 1 | 1 |
Jouck Ritschkesdr Jelmera
Jouck Ritschkesdr Jelmera.
tr.
met
Pier Popckes Donia, zn. van Popcke Benedictuszn Theerns Donia en Sjouck Hessels Juwsma, geb. Oosterend in 1420, ovl. circa 1467.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Gerlof | *1448 | Kimswerd | †1505 | Kimswerd | 56 | 1 | 4 |
Pier Gerlofs Donia
Pier Gerlofs Grutte Pier Donia, geb. Kimswerd circa 1480, ovl. Sneek op 18 okt 1520.
Pier Gerlofs Donia.
Was een Friese krijgsheer, vrijheidsstrijder, kaper, zeerover en volksheld. Pier geniet de reputatie van een legendarische krijger en een belangrijke historische figuur in de geschiedenis van Friesland en wordt daarom ook vermeld in de Canon van Friesland. In diverse bronnen worden hem een reusachtige gestalte en een bovenmenselijke kracht toegeschreven. Pier en zijn neef Wijerd Jelckama waren de aanvoerders van het rebellenleger de Arumer Zwarte Hoop (Gelderse Friezen) bij de Tweede Belegering van Medemblik in 1517..
Pier Gerlofs Donia werd rond 1480 geboren. Zijn vader was een telg uit een boerengeslacht en zijn moeder was afkomstig uit de landadel..
Pier was boer te Kimswerd. Hij was getrouwd en had een zoon Gerlof en een dochter Wobbel. In 1515 werd de boerderij van Pier Donia geplunderd en in brand gestoken door een groep Saksische huurlingen in dienst van het toen Habsburgse gezag. Ze doodden de vrouw van Pier, evenals vele dorpsgenoten en andere familieleden. Pier had zijn gehele bezit verloren en begon op te roepen tot een strijd tegen wat hij zag als een bezetter: Georg van Saksen die toen de onder het bewind van Keizer Karel de 5e aangestelde gouverneur van Friesland was. Hij richtte te Arum een leger op genaamd de Arumer Zwarte Hoop. Deze troepenmacht bestond voornamelijk uit arme boeren, verarmde edelen etc. Later zouden vele Gelderse huurlingen zich bij hen voegen met als gevolg dat ze tevens de bijnaam "Gelderse Friezen" kregen toebedeeld van hun vijanden, hetgeen zij als een geuzennaam gingen gebruiken. Hun opdrachtgever was de hertog van Gelre, Karel van Gelre..
Onder de leiding van Grote Pier opereerde de Arumer Zwarte Hoop tevens als een kapervloot op de Zuiderzee waar zij Hollandse schepen plunderden. Ook overvielen en plunderden zij plaatsen in het noorden van Holland, bijv. Alkmaar. Ook menig kasteel werd daarbij gebrandschat en in puin achter gelaten..
Vermoedelijk is hij de oom van Wijerd Jelckama, die hem opvolgde als leider van de Arumer Zwarte Hoop na Piers dood in 1520 en vermoedelijk al eerder..
In de grootste zeeslag uit zijn loopbaan wist Pier 28 Hollandse schepen te kapen. De 500 bemanningsleden die levend in handen van de Friezen vielen, werden zonder pardon overboord geworpen. De Hollanders gaven Pier de bijnaam "Kruis der Hollanders", een naam die hijzelf maar al te graag gebruikte..
Pier was een veelbesproken figuur en zelfs Erasmus heeft over hem geschreven, zij het in negatieve bewoordingen..
De Friese krijgsheld ligt begraven in de Martinikerk van Sneek..
Omtrent zijn figuur is in ruim vijf eeuwen een uitgebreid arsenaal sagen ontstaan en het is moeilijk te zeggen wat hiervan op waarheid berust en wat niet. "Grote Pier" is bij uitstek ook een voorbeeld van hoe geschiedschrijving of volksoverlevering vanuit één kant een nuchtere (wetenschappelijke) historische kijk kunnen vertroebelen. In de in Nederland sterk overheersende “Hollandistische” beeldvorming van de geschiedenis wordt hij over het algemeen neergezet als een losbandige plunderaar en woesteling, een beeld dat bijvoorbeeld ook nadrukkelijk uit de beroemde televisieserie "Floris" uit 1969-1970 naar voren komt. In die serie wordt hij overigens Lange Pier genoemd. Van Friese kant wordt hij meer als een echte krijgsheer en held beschreven. Vanuit een algemeen Nederlands standpunt kan hij in ieder geval gezien worden als iemand die al op een vroeg moment in de 16e eeuw zich verzette tegen de vestiging van het Habsburgse gezag, zoals zo'n 50 jaar later de Hollandse en Zeeuwse Geuzen ook op eenzelfde wijze zouden doen..
Aan Pier wordt een reusachtige gestalte en een bovenmenselijke kracht toegeschreven (zie de anekdote aan het einde van dit artikel). Hij zou munten tussen duim en wijsvinger hebben kunnen buigen. Ook zou hij volgens de legende een paard van ongeveer 1000 toenmalige Trooise ponden (492 kg) op de schouders hebben genomen..
Bronnen schrijven hem veelal een lengte van zeven voet toe. Ervan uitgaande dat men hier over Friese voeten spreekt, staat dit, in moderne lengtematen uitgedrukt, gelijk aan 2 meter 8. Pier wordt ook gezien als bedenker van het sjibbolet "Bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin, is gjin oprjochte Fries" wat zoveel betekent als: "Boter, roggebrood en groene kaas, wie dat niet zeggen kan is geen oprechte (ware) Fries" (Uitspraak: (Geluidsfragment voorbeeld (info / uitleg)). Hij zou dat hebben gebruikt om na te gaan of de opvarenden van schepen op de Zuiderzee wel Fries waren. Was dat niet het geval, dan zouden ze onverbiddelijk door Pier met zijn enorme zwaard onthoofd zijn en werd hun schip geplunderd. Volgens zijn Hollandse tegenstanders had hij tevens de gewoonte opgevat Hollandse opvarenden overboord te gooien..
Volgens de sage droegen Grutte Pier en zijn mannen de buit van de geplunderde schepen af aan hertog Karel van Gelre, die steun in de strijd tegen de Hollanders had toegezegd. Toen bleek dat Karel in 1517 zelf een machtspositie in Friesland probeerde te verwerven, was Pier zo teleurgesteld dat hij zich in 1518 uit de strijd terugtrok. Zijn laatste jaren bracht hij door in Sneek, waar hij op 28 oktober 1520 in zijn bed overleed. Hij werd in Sneek in de Grote Kerk begraven. Door Petrus Thaborita, een stads- en tijdgenoot van "Pyer" is een necrologie geschreven, waarbij de dood van Pier door hemzelf voorspeld zou zijn. De graaf van Nychlenborch, zijn oude vijand, zou hem vlak voor zijn dood gevraagd hebben waar hij heen wilde. Pier zei toen: "Nae Myn Heer ta" - "naar mijn heer toe".
Foppe Riencks van Popma
Foppe Riencks van Popma.
tr. in 1406
met
Wilsck (Aedes Douwes) Gerbranda, geb. Almenum circa 1380, ovl. circa 1420.
Uit dit huwelijk een dochter:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Gaets | *1408 | Terschelling | †1450 | Kimswerd | 42 | 1 | 2 |
Wilsck (Aedes Douwes) Gerbranda
Wilsck (Aedes Douwes) Gerbranda, geb. Almenum circa 1380, ovl. circa 1420.
tr. in 1406
met
Foppe Riencks van Popma, zn. van Rienck Poppes Poppema en Tjets Ruyrdtsdr Rotterda.
Uit dit huwelijk een dochter:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Gaets | *1408 | Terschelling | †1450 | Kimswerd | 42 | 1 | 2 |
Jancke Douwes Douma
Jancke Douwes Douma, geb. Langweer circa 1383, ovl. Irnsum circa 1476.
tr. circa 1402
met
Eets Douwesdr van Harinxma van Donia, dr. van Douwe Harinxma Thoe Heeg (grietman Wymbritseradeel, Schieringer) en Rixt Hilles Bonninga, geb. Heeg circa 1387, ovl. Irnsum in 1476.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Idsart | *1400 | | †1495 | | 95 | 1 | 2 |
Eets Douwesdr van Harinxma van Donia
Eets Douwesdr van Harinxma van Donia, geb. Heeg circa 1387, ovl. Irnsum in 1476.
tr. circa 1402
met
Jancke Douwes Douma, zn. van Douwe Douma Douma van Ockinga en Foeck Janckes Fokkema, geb. Langweer circa 1383, ovl. Irnsum circa 1476.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Idsart | *1400 | | †1495 | | 95 | 1 | 2 |
Douwe Douma Douma van Ockinga
Douwe Douma Douma van Ockinga, geb. Langweer circa 1351, ovl. aldaar circa 1420.
tr. in 1380
met
Foeck Janckes Fokkema, dr. van Jancke Fokkema, geb. Langweer circa 1355, ovl. in 1390.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Jancke | *1383 | Langweer | †1476 | Irnsum | 93 | 1 | 1 |
Foeck Janckes Fokkema
Foeck Janckes Fokkema, geb. Langweer circa 1355, ovl. in 1390.
tr. in 1380
met
Douwe Douma Douma van Ockinga, zn. van Douwe Epes van Ockinga, geb. Langweer circa 1351, ovl. aldaar circa 1420.
Uit dit huwelijk een zoon:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Jancke | *1383 | Langweer | †1476 | Irnsum | 93 | 1 | 1 |
Jancke Fokkema
Jancke Fokkema, geb. Langweer tussen 1322 en 1330.
Hij krijgt een dochter:
| naam | geb. | plaats | ovl. | plaats | oud | relatie | kinderen |
1 | Foeck | *1355 | Langweer | †1390 | | 35 | 1 | 1 |